ڀارت ۾ ٻارهين درجي ۾ پڙهائي ويندڙ تاريخ جي ڪتاب مان مغل دور جي حڪومت جي تاريخ کي خارج ڪرڻ جو معاملو اڄ ڪلهه ڀارت ۾ بحث جو عنوان بڻيل آهي.
سرڪاري اداري ’نيشنل ڪائونسل آف ايجوڪيشنل رسرچ اينڊ ٽريننگ (اين سي اي آر ٽي)’ جا تيار ڪيل ڪتاب ملڪ جي انهن هزارن اسڪولن ۾ پڙهايا ويندا آهن جتي سينٽرل بورڊ آف سيڪنڊري ايجوڪيشن (سي بي ايس اي) جي تحت امتحان ٿيندا آهن.
اتر پرديش جي سرڪاري اسڪولن ۾ هاڻي اداري جو نظرثاني ڪيل نصاب پڙهايو ويندو جنهن ۾ مغليه دور جي تاريخ نه هوندي.
تاريخ جي ڪتاب ’ٿيمز آف انڊين هسٽري حصي ٻئي’ ۾ ’ڪنگز اينڊ ڪرونيڪلز’ ۽ مغل ڪورٽس (سورهين ۽ سترهين صديءَ) نالي باب ختم ڪيو ويو آهي. اتر پرديش جي تعيلم جي ثانوي کاتي جي هڪ عهديدار مطابق اڳئين تعليمي سيشن کا نظرثاني ٿيل ڪتاب پڙهايو ويندو.
هاڻي ٻارهين درجي جي شاگردن کي اڪبر نامو، بادشاه نامو، مغل حڪمران ۽ سندن سلطنت، قلمي نسخن جي ترتيب، مثالي رياستون، گاديءَ وارا هنڌ ۽ عدالتون، تحفا، شاهي خاندان، شاهي ڪاموري شاهي ۽ مغل اشرافيا جهڙا موضوع پڙهايا ويندا هيا.
اداري ٻارهينءَ جي سائنس جي ڪتاب مان گجرات فسادن جا صفحا خارج ڪري ڇڏيا آهن.
انساني حقن جي قومي ڪميشن گجرات جي فسادن متعلق رپورٽ ۽ ان وقت جي وزير اعظم اٽل بهاري واجپائيءَ جي وڏي وزير نريندر موديءَ جي ’راڄ ڌرم’ يعني حڪومت جي ذمي داري نڀائڻ جي لاءِ تلقين کي به ڪتاب مان خارج ڪيو ويو آهي.
يارهين ۽ ٻارهين جي ڪتاب مان جمهوريت ۽ نواڻ، معروف عوامي جدوجهد ۽ تحريڪون، سينٽرل اسلامڪ لينڊز ۽ تهذيبن جي ٽڪراءَ جهڙا مضمون به خارج ڪيا ويا آهن.
ٻارهين ڪلاس جي پوليٽيڪل سائنس جي ڪتاب ۾ 15 سالن کان پڙهايو ويندڙ جملو به خارج ڪيو ويو آهي ته، ’’مهاتما گانڌيءَ کي اهي ماڻهو ناپسند ڪندا هيا جيڪي ڀارت کي هندو ملڪ بنائڻ گهرن پيا. سندس هندو مسلمان اتحاد جي پاليسيءَ جي ڪري ئي کيس قتل ڪيو ويو. سندس قتل کان پوءِ راشٽريا سويم سيوڪ سنگهه (آر ايس ايس) تي پابندي لڳائي وئي هئي’’.
هوڏانهن مسلم يونيورسٽي عليڳڙهه جي تاريخ جي شعبي جي استاد، پروفيسر محمد سجاد چيو آهي ته حڪومت نصاب ۾ تبديليءَ جو سبب شاگردن تي تمام گهڻو ٻوجهه ٻڌايو آهي، جڏهن ته اهو ڇڙو بهانو آهي. در حقيقت اهو هڪ سياسي قدم آهي.
هن چيو ته سياسي مقصد هيٺ ڀارتي تاريخ جي هڪ اهم عهد کي ختم ڪرڻ جو قدم کنيون ويو آهي. ساڄيءَ ڌر جون سموريون پارٽيون پنهنجي انداز ۾ تاريخ سان ڇيڙ ڇاڙ ڪنديون آهن.
ساڳئي قسم جو قدم ضياالحق جي دور ۾ پاڪستان ۾ به کنيون ويو هو جڏهن سماجي اڀياس ۽ تاريخ جي نصاب جي ڪتابن مان اشوڪ جي دور جي تاريخ جا باب خارج ڪيا ويا هيا.
(سهيل انجم جي رپورٽ)
